Ojcowski Park Narodowy powstał w 1956 roku. Jest najmniejszym polskim parkiem narodowym.  Umiejscowiony jest częściowo w środkowej części Doliny Prądnika na odcinku około 12 km oraz w dolnej i środkowej części jej odnogi- Doliny Sąspowskiej (5 km), po części na wierzchowinie jurajskiej Płaskowyżu Ojcowskiego. Obszar ten zajmuje powierzchnię 1889 ha i bywa nazywany „ Polską Szwajcarią”.

            Ojcowski Park Narodowy jest miejscem szczególnym, unikatowym w skali europejskiej, a nawet śmiało można przyjąć- światowej. W międzynarodowym rejestrze parków krajobrazowych liczących ponad 1000 pozycji, które są prowadzone przez ONZ, Ojcowski Park Narodowy mieści się na jednym z czołowych miejsc.

             Tereny położone wokół Ojcowa zbudowane są z wapienia górnojurajskiego, który dość łatwo ulega procesom krasowym. Wody, które pochodziły z opadów atmosferycznych, przez miliony lat rzeźbiły skały. W najstarszej epoce neogenu – miocenie, w trakcie procesów destrukcyjnych także brały udział wody morskie. Skromny udział w kształtowaniu terenu miały lodowce. W dalszych wiekach miękkie osady morskie i surowiec naniesiony przez lodowce zostały wypłukane. Utrwaliły się tylko twarde wapienie. Z kolei te wapienie, na przestrzeni tysięcy lat, w wyniku trwających procesów krasowych, uległy znacznej przemianie, tworząc już w trzeciorzędzie charakterystyczne elementy dla krajobrazu jurajskiego, tj. głębokie i skaliste wąwozy, kaniony, liczne jaskinie, skały jak np. Brama Krakowska, Igła Deotymy, Jonaszówka; ostańce, groty, pieczary, wywierzyska, z których wypływa krystalicznie czysta woda, wypełniając przy tym kamieniste koryta płynących potoków. Występują też ponory, czyli wchłony, gdzie wody potoków, strumieni wpływają pod powierzchnię terenu. Tworzą tym samym sieć podziemnych rzek i strumieni o niezbadanych korytarzach. Małe ponory na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej ludność miejscowa nazywa "łykawicami". Rzeka, która kończy swój powierzchniowy bieg w ponorze, nosi nazwę "poniku”. Wyjątkowo często występują tu jaskinie. Odkryto tu około 200. Znajduje się tu najsłynniejsza wśród turystów, choć nie jest ona największą jaskinią udostępnioną do zwiedzania – Jaskinia Łokietka. Oprócz niej warte uwagi są : Jaskinia Wierzchowska Górna, Jaskinia Wierzchowska Dolna, Jaskinia Ciemna czy też Jaskinia Nietoperzowa, Okopy.

             Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego można także zwiedzić ruiny średniowiecznego zamku w  Ojcowie, późnorenesansowy zamek w  Pieskowej Skale, młyny, słynną Kaplicę „ Na wodzie”, kościół i Pustelnię Błogosławionej Salomei.

              Z upływem lat, w wytworzonych przez wodę dolinach, ukształtował się tu specyficzny mikroklimat. Przyczynił się on do rozwoju bujnego ogrodu botanicznego na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Blisko połowa z 2300 gatunków roślin naczyniowych, jest reprezentowana w Dolinie Prądnika, a także niepoliczona ilość roślin zarodnikowych (porostów, śluzowców, itp.), które można spotkać niemal na każdym kroku. Wyższe partie dolin porastają sosny, dęby, buki, jodły, jawory. Dna dolin reprezentuje olsza czarna, jawor i klon. Roślinność naskalną tworzą gatunki stepowe- ostnica Jana i wisienka karłowata. Jeżeli chodzi o ssaki żyją tu dziki, sarny, bobry, borsuki, piżmaki, jenoty, lisy, kuny leśne. Jednak najciekawszą fauną Ojcowskiego Parku Narodowego są jaskiniowe gatunki nietoperzy tj. nocek orzęsiony, podkowiec duży, gacek wielkouch, mroczek posrebrzany. Odnotowano tu występowanie 120 gatunków ptaków, np.: turkawka, jastrząb gołębiarz, bociany, dzięcioły, pluszcz, zimorodki, sowa uszata, puszczyk. Gady: żmija zygzakowata, padalce, zaskrońce, jaszczurki zwinki, gniewosz plamisty.

            Celem powołania Ojcowskiego Parku Narodowego jest „ ochrona bioróżnorodności fauny flory, ochrona procesów przyrodniczych, utrzymanie i przywracanie swoistego krajobrazu Doliny Prądnika i Sąspowskiej, udostępnienie terenu parku do badań naukowych i zwiedzania, a także kształtowanie postaw społeczeństwa wobec środowiska naturalnego” .

W 1956 roku pojawiła się pierwsza pełna monografia nowo utworzonego parku. Dzięki powołaniu do życia Ojcowskiego Parku Narodowego intensywnie rozwinęły się badania naukowe.

            Ojcowski Park Narodowy jest doskonałym miejscem do czynnego wypoczynku, pieszych czy rowerowych wędrówek w głąb jego bujnej przyrody, delektując się ciszą, spokojem, a zarazem uczestnicząc w kontakcie z historią tego miejsca.

Jak dojechać lub dojść do Ojcowskiego Parku Narodowego

             Ojcowski Park Narodowy znajduje się między dwiema ruchliwymi drogami: 94 łączącą Kraków z Dąbrową Górniczą i Będzinem oraz 794 Kraków- Wolbrom. Oprócz tego przez jego północną część prowadzi szosa 773. Bezpośrednio do parku lub parkingów na jego obrzeżu, oprócz 773, prowadzi kilka dróg lokalnych. Odgałęziają się one od drogi 94 w miejscach : Szyce, Czajowice i Jerzmanowice. Od drogi 794 do Ojcowskiego Parku Narodowego można dojechać z Januszowic, Korzkwi, Skały, Starej Wsi przez Wielmożę.

            Ojcowski Park Narodowy może być celem wycieczek pieszych z Krakowa i okolic, jak i odcinkiem w trakcie wędrówki Szlakiem Orlich Gniazd i Szlakiem Warowni Jurajskich. Regularne linie autobusowe łączą Kraków i Olkusz z Ojcowem oraz Skałą. Autobusy kursują przeważnie we wczesnych godzinach porannych i późnym popołudniem.