Pustynia Błędowska znajduje się kilkanaście kilometrów na północny zachód od Olkusza w obniżeniu przeciętym doliną Białej Przemszy, na pograniczu Wyżyny Śląskiej i Krakowsko-Częstochowskiej. Rozpościera się między miejscowościami Chechło, Klucze, Błędów. Pustynia ta to największa w Europie piaszczysta równina, którą poprzerastają kępy na wpół wyschniętych roślin. W Polsce to największy obszar występowania piasków lotnych pochodzenia lodowcowego ( około 30 km kwadratowych). W podłożu piasku zalegają utwory triasowe, jurajskie i kredowe. Długość pustyni to 9-8 km, szerokość 3-4, średnia miąższość piasku to 25 m, maksymalna 60 m.

            Pokryte grubą warstwą piasku tereny są ze wszystkich stron otoczone lasami iglastymi i stale powoli się zmniejszają. Przed tysiącami lat rozciągały się na znacznie większym obszarze sięgając aż do obrzeży dzisiejszego Jaworzna. Jednak pustynia musi ciągle ustępować ekspansji roślinności.

            Nie wiadomo dokładnie skąd się wywodzą pustynne piaski. Są dwie hipotezy: albo przyniosły je lodowce lub wody z topniejących lodowców, lub powstały na miejscu z wietrzejących warstw krzemionki. Do powstania pustyni przyczyniły się również wyręby lasów. W okresie intensywnego rozwoju osadnictwa i gospodarki, za czasów Kazimierza Wielkiego, wzrosło zapotrzebowanie na drewno. W skutek wycięcia lasów zostały zakłócone stosunki wodne w piaszczystym podłożu, co przyczyniło się do odkrycia piasków. Później, przy pomocy ludzi, las znów zaczął wkraczać na obszary bardziej dla siebie dogodne i na skutek tego na początku XX wieku odkryte piaski tworzyły już tylko niewielką Pustynię Błędowską i Starczynowską. Proces zarastania trwa szybko, otwarte piaski i wydmy widać na niewielkiej powierzchni. Przed wojną pisano o niej:

Największa w Europie, polską Saharą zwaną. A kto by zlekceważył jej obszar, gdyż zbyt szeroką i długą nie wydaje się na oko, niech spróbuje parę kilometrów przespacerować się po niej. A warto. Można przy odpowiedniej pogodzie być świadkiem zjawiska mirażu- Fata Morgany.

Zjawisko to nadało nazwę wsi Błędów, a ta przyczyniła się do powstania nazwy Pustyni Błędowskiej. W 1889 roku dokonał tego wybitny geograf Wacław Nałkowski, zastępując poprzednią nazwę Sahara Polski.

            Przez środek pustyni przepływa Biała Przemsza, a na jej obszarach mieści się kilka naturalnych zbiorników wodnych.

            Warunki klimatyczne na tej pustyni zbliżone są do tych panujących na Jurze. Chociaż latem w dzień temperatura dochodzi do 70 stopni Celsjusza, to jest ono zbyt wilgotne na warunki pustynne. Dlatego też dobowy gradient temperatury jest znacznie mniejszy, niż na typowych afrykańskich czy azjatyckich pustyniach.

            Na pustyni i w pobliskich lasach żyje około 100 gatunków ptaków, z czego 70% jest pod ochroną. Nie są to jednak gatunki endemiczne. Można tu spotkać np.: kulona piaskowego, bociana czarnego, krzyżodzioba, myszołowa włochatego, lelka. Nadrzeczne mokradła są siedzibą licznych gadów w tym jaszczurki zwinki, gniewosza plamistego.

Do charakterystycznych gatunków roślin występujących tu należą: wydmuchrzyca piaskowa, szczotlicha siwa, strzęplica siwa, kilka gatunków kwiatów, mchy i grzyby.

            Pustynia Błędowska nigdy nie cieszyła się uznaniem ludzi biznesu czy rządzących. Wojskowi użyli jej jako poligon. Resztki stanowiska dowodzenia przez Niemców można ujrzeć na górze Dąbrówka opodal Chechła. Polscy wojskowi obserwowali poczynania podwładnych z Czubatki( 382 m n.p.m) koło Kluczy. Widnieją tu resztki murowanego baraku-bunkra oraz wieża obserwacyjna z oszklonym i zadaszonym pomostem obserwacyjnym na szczycie. Ostatnie manewry wojskowe odbyły się tu w 1999 roku, po raz pierwszy z udziałem wojsk NATO.

ZWIEDZANIE

Pustynię Błędowską można zwiedzać oglądając ją z obrzeży z okolicznych lasów, albo idąc żółtym szlakiem tzw. Szlakiem Pustynnym, który łączy Klucze z Błędowem. Interesująca jest piesza wędrówka przez Stary Olkusz, Pomorzany i Bogucic. Długość trasy to około 7 km. Do Pomorzan można bezpośrednio dotrzeć z Rabsztyna kierując się ku północnemu zachodowi najpierw szlakiem rowerowym ze znakami czerwonymi, a od Bogucina Małego prawie dokładnie na zachód podnóżem Syborowej Góry (445 m n.p.m.) ścieżką rowerową ze znakami żółtymi.